Teiteanas
Cad is teiteanas ann?
Is galar neamhchoitianta atá bagrach don bheatha é teiteanas arb iad tocsainí arna scaoileadh ag an mbaictéar Clostridium tetani is cúis leis.
Tolgann daoine teiteanas nuair a théann baictéir sa timpeallacht nádúrtha isteach i gcréacht. Ní féidir le teiteanas scaipeadh ó dhuine go duine.
Fágann vacsaíniú forleathan nach dtarlaíonn ach fíorbheagán cásanna teiteanais san AE/LEE sa lá atá inniu ann.
Sracfhéachaint: Teiteanas san Eoraip
- Galar arb iad is cúis leis baictéir a théann i bhfeidhm ar an néarchóras
- Ionfhabhtaítear daoine nuair a théann baictéir theiteanais a fhaightear sa timpeallacht isteach sa chraiceann trí chréacht oscailte
- Ní féidir le teiteanas scaipeadh ó dhuine go duine.
- Níos lú ná 100 cás de fógartha in aghaidh na bliana
- In éagmais cóireáil phras, bíonn teiteanas marfach.
- Is féidir leis an vacsaíniú teiteanas, agus na haimhréidheanna a ghabhann leis, a chosc.
Cad iad siomptóim teiteanais?
Is giall righin é an siomptóm teiteanais is aitheanta a fhágann go mbíonn sé deacair an béal a oscailt agus a dhúnadh.
Áirítear iad seo a leanas leis na siomptóim eile a bhíonn ann:
- Freangaí matáin
- Deacracht slogadh
- Taomanna
- Buille croí tapa
- Deacrachtaí análaithe
- Fiabhras
Cad iad aimhréidheanna teiteanais?
Is féidir le teiteanas aimhréidheanna tromchúiseacha a chruthú, a bhaineann go príomha le freangaí matáin, mar shampla:
- Neamhábaltacht análú a choinneáil
- Teip croí
- Lot inchinne
- Niúmóine
- Bacainn ar aerbhealaí
- Bristeacha cnámh
- Damáiste matáin
Gan chóireáil, is galar bagrach don bheatha é teiteanas.
Conas a scaiptear teiteanas?
Is é is cúis le teiteanas ná ‘spóir’ an bhaictéir theiteanais a théann isteach sa chorp trí chréacht oscailte. Tá na spóir sin cosúil le síolta, atá suite go suanach san ithir, i ndeannach tí agus in aoileach ainmhithe. Is féidir leo forbairt ina mbaictéir bheo a fhorbairt tar éis dóibh dul isteach sa chorp.
Is féidir le hionfhabhtú tarlú tar éis gearrtha nó scríobtha ar an gcraiceann ar dhromchla salach, nó nuair a bhíonn créacht salach níos déanaí. Más rud é go bhfuil an chréacht níos doimhne agus níos salaí, is airde an baol go bhforbrófar teiteanas.
Ní féidir le teiteanas scaipeadh ó dhuine go duine.
Cé atá i mbaol ar theiteanas a tholgadh?
Is féidir le duine ar bith a bheith ionfhabhtaithe agus teiteanas a fhorbairt ag aois ar bith. Mar sin féin, is é is forleithne i measc daoine nach raibh vacsaínithe go hiomlán mar leanaí nó nach raibh na vacsaíní teanndáileoige riachtanacha acu. Ní mór d'oibrithe a mbíonn teagmháil leanúnach acu leis an talamh agus le bruscar aird ar leith a thabhairt.
Feictear an chuid is mó de na cásanna i ndaoine os cionn 60 bliain d'aois. D’fhéadfadh sé sin a bheith amhlaidh toisc go bhfuil a bhfrithsheasmhacht lagaithe le himeacht ama, go háirithe mura raibh vacsaín teanndáileoige acu ó bhí siad óg.
Conas teiteanas a chosc?
Is é vacsaíniú an bealach is éifeachtaí chun teiteanas a chosc. Tá an vacsaín teiteanais mar chuid den sceideal vacsaínithe óige i ngach ballstát AE/LEE, rud a fhágann go bhfuil an chuid is mó de dhaonra na hEorpa cosanta ar an ngalar.
Is é an bealach is fearr chun teiteanas a chosc ná coinneáil cothrom le dáta leis na vacsaíní agus na teanndáileoga molta i gcoinne an ghalair, de réir mar a mholtar sa cheantar áitiúil.
Trí ghearrthacha agus scríobthaí a ghlanadh, iad a choinneáil glan agus cúram leighis a lorg go pras le haghaidh créachtaí tromchúiseacha, cuidítear freisin le teiteanas a chosc.
Conas a chuirtear cóireáil ar theiteanas?
Is riocht tromchúiseach é teiteanas agus teastaíonn dianchóireáil leighis uaidh má thagann siomptóim chun cinn. De ghnáth, áirítear an méid seo a leanas ar chóireáil:
- Cógais chun na tocsainí a tháirgeann na baictéir a neodrú
- Tacaíocht análaithe más gá
- Obráid chun an chréacht a ghlanadh a raibh an t-ionfhabhtú mar thoradh uirthi
- Antaibheathaigh
- Luíochán i dtimpeallacht dorcha, chiúin
- Ligeán matáin