1. Αρχική
  2. Σχετικά με τα εμβόλια
  3. Τρόπος δράσης των εμβολίων

How vaccines work

Vaccines work by teaching the immune system how to fight off a disease in case it ever comes into contact with it. This greatly reduces the risk of becoming seriously ill or spreading a disease to others. Vaccines can protect against one or multiple diseases. Sometimes, multiple vaccines may be given at once to protect against several diseases.

Vaccines can protect against either one or multiple diseases. Sometimes, multiple vaccines may be given at once to protect against several diseases.

Most vaccines contain a weakened or an inactivated form of a virus or bacterium, or a small part of it, called an antigen.

When a person gets vaccinated, their immune system recognises the antigen as foreign. This activates immune cells to produce antibodies and create a memory of the virus or bacterium. 

Later, if the person comes into contact with the actual virus or bacterium, their immune system will remember it, and then produce the right antibodies and activate the right immune cells quickly, to kill the virus or bacterium. This protects the person from the disease.

In contrast, people who become immune by getting the actual disease can spread it to others and put themselves at risk of serious complications from the disease.

How vaccines work
1. Αντιγόνο 2. Αντισώματα 3. Ανοσοαπόκριση

Protection

Different vaccines bring about different levels of protection. The duration of protection varies depending on the disease. Some vaccines can only protect against a disease for a short period and may need booster doses; for others, immunity can last a lifetime.

Vaccination not only protects people who have received a vaccine. It also indirectly protects unvaccinated people in the community, by decreasing the risk of exposure to infection. This is known as community immunity (also called herd immunity).

Components

In addition to one or more antigens, other components can also be added to help keep the vaccine stable and effective. Regulators make sure that all these components are safe.

These components include:

  • stabilisers: to keep vaccine components stable;
  • adjuvants: these improve the immune response to the vaccine by making the response stronger, faster and more sustained over time – an example of which is aluminium;
  • excipients: these are inactive ingredients, like water, or sodium chloride (salt), as well as preservatives or stabilisers that help the vaccine remain unchanged during storage, keeping it active.

In some vaccines, there may also be trace amounts of other substances used in the manufacturing process, such as ovalbumin (a protein found in eggs) or neomycin (an antibiotic). If these substances might cause a reaction in sensitive or allergic individuals, their presence is declared in the information given to healthcare workers and patients.

Είδη εμβολίων

Τα εμβόλια mRNA περιέχουν ένα μόριο που ονομάζεται αγγελιοφόρο ριβονουκλεϊκό οξύ (mRNA), το οποίο παρέχει στα κύτταρά μας οδηγίες για το πώς να καταπολεμούν μια νόσο.

Μόλις το mRNA του εμβολίου εισέλθει στα κύτταρά μας παρέχει οδηγίες για την παρασκευή μιας αβλαβούς πρωτεΐνης που αντιστοιχεί σε μέρος του ιού έναντι του οποίου παρέχει προστασία το εμβόλιο. 

Επειδή τα εμβόλια mRNA παρέχουν οδηγίες για την παραγωγή ενός μικρού τμήματος του ιού, δεν μπορούν να προκαλέσουν νόσο. 

Όταν τα κύτταρά μας αρχίσουν να παράγουν την πρωτεΐνη, το ανοσοποιητικό μας σύστημα την αναγνωρίζει ως «ξένο» σώμα, ενεργοποιεί τα ανοσοποιητικά κύτταρα και δημιουργεί αντισώματα. Η διαδικασία αυτή «διδάσκει» το ανοσοποιητικό μας σύστημα να καταπολεμά τους ιούς που περιέχουν την πρωτεΐνη. Αυτό σημαίνει ότι εάν ο οργανισμός έρθει σε επαφή με τον πραγματικό ιό θα είναι σε θέση να καταπολεμήσει καλύτερα τη μόλυνση.

Τα εμβόλια ιικού φορέα περιέχουν έναν αβλαβή ιό που απελευθερώνει ένα μικρό τμήμα του γενετικού κώδικα του ιού που προκαλεί τη νόσο στα κύτταρά μας. Παρόλο που αυτός ο κωδικός δεν μπορεί να μας κάνει άρρωστους, είναι σε θέση να προκαλέσει ανοσοαπόκριση, διδάσκοντας στο σύστημά μας πώς να καταπολεμά μια νόσο.

Τα εμβόλια ιικού φορέα είναι σε θέση να προκαλέσουν ισχυρή ανοσολογική απόκριση. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να προσφέρουν υψηλό επίπεδο προστασίας από λοίμωξη ή σοβαρή νόσο. 

Τα αδρανοποιημένα εμβόλια περιέχουν ιούς που έχουν αδρανοποιηθεί (εξουδετερωθεί) στο εργαστήριο με τη χρήση θερμότητας ή χημικών ουσιών.

Οι αδρανοποιημένοι ιοί δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν ή να προκαλέσουν νόσο, αλλά μπορούν, παρόλα’ αυτά, να προκαλέσουν την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού. Όταν ένα άτομο λαμβάνει ένα αδρανοποιημένο εμβόλιο, το ανοσοποιητικό του σύστημα αναγνωρίζει τους ανενεργούς ιούς ως ξένους. Αυτό διδάσκει τον οργανισμό να παράγει αντισώματα για να καταπολεμήσει τους ιούς.

Τα ζώντα εξασθενημένα εμβόλια περιέχουν ζώντες ιούς ή βακτήρια που έχουν αποδυναμωθεί με την αλλαγή του DNA τους ή με την επιλογή ασθενέστερων ιών ή βακτηρίων που θα συμπεριληφθούν στο εμβόλιο.

Οι ιοί και τα βακτήρια που έχουν αποδυναμωθεί στα ζωντανά εξασθενημένα εμβόλια δεν μπορούν να προκαλέσουν νόσο, αλλά μπορούν, παρ’ όλα αυτά, να ενεργοποιήσουν την ανοσοαπόκριση του οργανισμού. Όταν ένα άτομο εμβολιάζεται με ζωντανό εξασθενημένο εμβόλιο, το ανοσοποιητικό του σύστημα αναγνωρίζει τα εξασθενημένα βακτήρια ή τους ιούς ως ξένα. Αυτό «διδάσκει» τον οργανισμό να παράγει αντισώματα για την καταπολέμηση των βακτηρίων ή των ιών. 

Τα ζώντα εξασθενημένα εμβόλια παράγουν ισχυρή ανοσολογική απόκριση η οποία μπορεί να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Απαιτούνται, δηλαδή, λιγότερες δόσεις από ό,τι για άλλους τύπους εμβολίων.

Συνήθεις τύποι ζώντων εξασθενημένων εμβολίων είναι το εμβόλιο κατά της ιλαράς, της παρωτίτιδας και της ερυθράς (MMR) και το εμβόλιο κατά της ανεμοβλογιάς.

Το πρώτο εμβόλιο που αναπτύχθηκε ήταν ζωντανό εξασθενημένο εμβόλιο. Πρόκειται για το εμβόλιο κατά της ανεμοβλογιάς, το οποίο αναπτύχθηκε το 1798. Η τεχνολογία ζωντανών εξασθενημένων εμβολίων εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σήμερα σε σύγχρονα εμβόλια, όπως τα εμβόλια για την ιλαρά, την ανεμοβλογιά και τον κίτρινο πυρετό. 

Τα τοξοειδή εμβόλια περιέχουν τοξίνες που έχουν αδρανοποιηθεί και επομένως δεν είναι πλέον τοξικές.

Οι τοξίνες είναι χημικές ουσίες που παράγονται από βακτήρια και μπορούν να προκαλέσουν ορισμένες ασθένειες, όπως τέτανο και διφθερίτιδα. 

Τα τοξοειδή παρασκευάζονται στο εργαστήριο. Οι τοξίνες που προκαλούν τη νόσο αδρανοποιούνται με τη χρήση χημικών ουσιών ή θερμότητας.

Οι αδρανοποιημένες τοξίνες στα τοξοειδή εμβόλια δεν μπορούν να προκαλέσουν ασθένεια, αλλά εξακολουθούν να μπορούν να προκαλέσουν ανοσοαπόκριση του οργανισμού. Όταν ένα άτομο εμβολιάζεται με τοξοειδές εμβόλιο, το ανοσοποιητικό του σύστημα επιτίθεται στις αδρανοποιημένες τοξίνες και μαθαίνει πώς να τις εξουδετερώνει, Κατ’ αυτόν τον τρόπο «διδάσκει» το σώμα πώς να απενεργοποιεί τις τοξίνες και να προλαμβάνει τη νόσο στο μέλλον.

Τα τοξοειδή εμβόλια διδάσκουν τον οργανισμό μας να καταπολεμά τις τοξίνες που παράγονται από τα βακτήρια αντί να καταπολεμά τα ίδια τα βακτήρια.

Τα τοξοειδή εμβόλια συχνά περιλαμβάνουν ανοσοενισχυτική ουσία για να κάνουν την απόκριση ισχυρότερη.

Τα συνήθη τοξοειδή εμβόλια χρησιμοποιούνται κατά του τετάνου και της διφθερίτιδας.

Οφέλη από τον εμβολιασμό

Πώς μας προστατεύουν τα εμβόλια και πώς σταματούν την εξάπλωση των ασθενειών; Μάθετε τα οφέλη τους για τα άτομα και την κοινότητα.