Marda meningokokkali
What is meningococcal disease?
Meningococcal disease is a serious bacterial infection caused by Neisseria meningitidis bacteria. This type of bacteria can cause severe illnesses such as meningitis (inflammation of the membranes surrounding the brain and spinal cord) and blood poisoning (septicaemia). Meningococcal disease can progress rapidly and may become life-threatening if not promptly treated.
In the EU/EEA, about 3000 cases are reported each year on average, although this number dropped during the pandemic. Of these, the disease is fatal in around 10% of cases.
At a glance: Meningococcal disease in Europe
- A serious bacterial infection that is a major cause of meningitis and blood poisoning
- Meningococcal bacteria spreads through the air
- Over 1500 cases and around 50 deaths every year
- Vaccination can prevent meningococcal disease and its complications
X’inhuma s-sintomi ta’ marda meningokokkali?
Is-sintomi ta’ marda meningokokkali jistgħu jvarjaw, iżda ħafna drabi jinkludu:
- deni
- uġigħ ta’ ras sever
- ebusija tal-għonq
- tqalligħ u rimettar
- sensittività għad-dawl
- konfużjoni jew stat mentali mibdul
- raxx (raxx aħmar jew vjola li ma jiċċarax meta jiġi ppressat)
- teħid tan-nifs b’mod rapidu
- idejn u saqajn kesħin
Huwa importanti li wieħed jinnota li mhux l-individwi kollha b’marda meningokokkali se jkollhom dawn is-sintomi kollha.
X’inhuma l-kumplikazzjonijiet ta’ marda meningokokkali?
Marda meningokokkali tista’ twassal għal kumplikazzjonijiet serji, inkluż:
- ħsara fil-moħħ
- telf ta’ smigħ
- diżabilitajiet fl-apprendiment
- insuffiċjenza tal-kliewi
- xokk settiku
- mewta
Kif tinfirex il-marda?
Marda meningokokkali tinfirex permezz ta’ qtar respiratorju minn persuna infettata. Dawn il-qtajriet jistgħu jiġu rilaxxati permezz ta’ attivitajiet bħal sogħla, għatis, jew kuntatt personali mill-qrib. Il-batterji jistgħu wkoll jgħixu fil-gerżuma u fl-imnieħer ta’ xi individwi b’mod li ma jagħmilx ħsara, u dan jagħmilhom trasportaturi li jistgħu potenzjalment jittrażmettu l-batterji lil oħrajn.
Min huwa f’riskju li taqbdu marda meningokokkali?
Filwaqt li kulħadd jista’ jieħu marda meningokokkali, ċerti gruppi jinsabu f’riskju ogħla, inklużi:
- trabi u tfal żgħar
- adolexxenti u adulti żgħażagħ
- persuni li jgħixu qrib ħafna ta’ xi ħadd li għandu l-marda
- individwi b’ċerti kundizzjonijiet mediċi li jdgħajfu s-sistema immunitarja
- vjaġġaturi lejn żoni b’rati għoljin ta’ mard meningokokkali
Marda meningokokkali kif tista’ tiġi pprevenuta?
Fl-UE, hemm diversi vaċċini awtorizzati sabiex jintużaw biex jipproteġu kontra xi tipi (serogruppi) ta’ batterji meningokokkali. It-tilqim huwa rrakkomandat prinċipalment għat-trabi u għall-adolexxenti fl-UE/fiż-ŻEE bi programmi differenti ta’ tilqim fis-seħħ. Persuni ta’ kwalunkwe età jistgħu jiġu rrakkomandati li jitlaqqmu jew li jirċievu booster tal-vaċċin. Rakkomandazzjonijiet speċifiċi dwar il-vaċċini jistgħu jiġu implimentati għal persuni f’ċerti gruppi ta’ riskju għoli.
Kif tiġi trattata marda meningokokkali?
Marda meningokokkali hija emerġenza medika, u trattament immedjat huwa essenzjali. Iridu jintużaw antibijotiċi biex tiġi trattata infezzjoni. Attenzjoni medika f’waqtha tista’ ttejjeb b’mod sinifikanti l-possibbiltajiet ta’ eżitu pożittiv u tnaqqas ir-riskju ta’ kumplikazzjonijiet.