Plucamas

Cad iad siomptóim plucamais?

Is é an siomptóm plucamais is so-aitheanta ná at pianmhar na bhfaireog ‘paróitideach’ ar thaobh na haghaidhe, faoi na cluasa. D’fhéadfadh sé a bheith ar thaobh amháin nó ar an dá thaobh den aghaidh. Is féidir le plucamas a bheith ina chúis le: 

• Fiabhras
• Tinneas cinn
• Pian sna hailt
• Goile fánach

Is minic a thagann na siomptóim seo ar dtús agus an t-at ann níos déanaí. Cé go mbíonn na siomptóim phlucamais éadrom go ginearálta, bíonn go leor siomptóim ann mar i gcéanna le hionfhabhtuithe níos tromchúisí.

Cad iad aimhréidheanna plucamas? 

I gcásanna neamhchoitianta, d'fhéadfadh plucamas a bheith ina chúis le deacrachtaí a d'fhéadfadh a bheith bagrach don bheatha nó le damáiste buan mar:  

• Meiningíteas (athlasadh an scannáin atá timpeall na hinchinne agus chorda an dromlaigh)
• Einceifealaíteas (athlasadh na hinchinne) 
• Fo-thorthúlacht (deacracht a ghiniúint)
• Bodhaire i gcluas amháin nó sa dá chluas
• Géarphaincréitíteas (athlasadh na faireoige a chabhraíonn leis an gcorp bia a dhíleá agus a rialaíonn siúcraí fola)

Tá baint ag plucamas freisin le riosca méadaithe breithe anabaí má tholgann duine torrach an víreas le linn na chéad trí mhí den toircheas. 

Conas a scaiptear plucamas?

Víreas is cúis le plucamas. Scaiptear é i mbraoiníní beaga bídeacha sreabháin a scaoileann duine ionfhabhtaithe nuair a dhéanann siad casacht nó sraoth, nó nuair a labhraíonn siad. Is féidir leis na braoiníní seo socrú ar dhromchlaí amhail hanlaí dorais. 

Is sna laethanta sula dtagann siomptóim orthu is dócha a scaipfeadh daoine atá ionfhabhtaithe leis an víreas plucamais é. Fágann sé sin go bhfuil sé deacair na daoine ionfhabhtaíocha a sheachaint.

Cé atá i mbaol ar phlucamas a tholgadh?

D’fhéadfadh duine ar bith a bheith ionfhabhtaithe le plucamas ag aois ar bith.

Cé go bhfuil formhór na ndaoine san Eoraip vacsaínithe, tarlaíonn ráigeanna plucamais ó am go chéile in áiteanna ina mbíonn daoine i ndlúth-theagmháil le chéile amhail i scoileanna agus in ollscoileanna. Fágann rátaí arda vacsaínithe go bhfuil na ráigeanna seo níos lú ná mar a bheadh siad murach sin. Ní mhaireann siad chomh fada agus ní scaipeann siad chomh forleathan agus a dhéanfaidís dá mbeadh rátaí vacsaínithe níos ísle.  Is é plucamas an galar is coitianta fós i measc daoine nach bhfuil vacsaínithe nó nach bhfuil vacsaínithe go hiomlán. 

Conas plucamas a chosc? 

Is é vacsaíniú an bealach is éifeachtaí chun plucamas a chosc.

Tá an vacsaín phlucamais mar chuid den sceideal vacsaínithe óige i ngach tír AE/LEE. Mar thoradh air sin, tá an chuid is mó de na hEorpaigh cosanta i gcoinne plucamais. 

Is féidir le daoine a bhfuil plucamas orthu cabhrú lena scaipeadh a laghdú ar na bealaí seo a leanas:

• Sláinteachas láimhe ceart a choinneáil
• Teagmháil le daoine eile a sheachaint, le linn na chéad seachtaine de shiomptóim ar a laghad

Chun cabhrú le scaipeadh an víris phlucamais a theorannú, in amanna iarrann dochtúirí ar dhaoine a bhfuil plucamas orthu féinleithlisiú a dhéanamh go dtí go mbeidh a gcuid siomptóm imithe.

Conas a chuirtear cóireáil ar phlucamas?

De ghnáth glanann plucamas leis féin laistigh de dhá sheachtain. 

De ghnáth ní gá cóireáil a dhéanamh ach amháin i gcásanna tromchúiseacha, chun siomptóim a mhaolú agus chun cóireáil a chur ar aon aimhréidheanna.