De bof

Factsheet

Wat is de bof? 

De bof is een virusinfectie die het meest bekend is vanwege de pijnlijke zwelling van de speekselklieren aan de zijkant van het gezicht en onder de oren.

Het bofvaccin maakt sinds de jaren tachtig in veel EU/EER-landen deel uit van de normale vaccinatieschema’s voor kinderen en is nu in alle EU/EER-landen ingevoerd. Dit leidt tot een aanzienlijke vermindering van het aantal gerapporteerde gevallen.

In een notendop: De bof in Europa

  • Een virusinfectie die pijnlijke zwelling van de speekselklieren bij het oor veroorzaakt.
  • Ongeveer 10 000 gevallen per jaar
  • Vaccinatie kan de bof en complicaties van deze ziekte voorkomen.

Lees meer over het vaccin in uw land.

Mumps swollen gland

Wat zijn de symptomen van de bof?

Het meest herkenbare symptoom van de bof is een pijnlijke zwelling van de speekselklieren aan de zijkant van het gezicht, onder de oren. Iemand kan daardoor een dikke wang krijgen. Het kan één kant of beide kanten van het gezicht betreffen. De bof kan ook leiden tot: 

  • koorts
  • hoofdpijn
  • gewrichtspijn
  • slechte eetlust

Deze symptomen doen zich vaak voor voordat de zwelling verschijnt. Hoewel de symptomen van de bof over het algemeen mild zijn, heeft de ziekte veel gemeen met ernstigere infecties.

Wat zijn mogelijke complicaties van de bof? 

In zeldzame gevallen kan de bof potentieel levensbedreigende complicaties of blijvende schade veroorzaken, zoals:  

  • meningitis (ontsteking van het membraan dat de hersenen en het ruggenmerg omringt)
  • encefalitis (ontsteking van de hersenen) 
  • subfertiliteit (moeite om zwanger te worden)
  • doofheid in een of beide oren
  • acute pancreatitis (ontsteking van de klier die het lichaam helpt voedsel te verteren en bloedsuikers reguleert)

De bof wordt ook in verband gebracht met een verhoogd risico op een miskraam als een zwangere vrouw het virus oploopt in de eerste drie maanden van de zwangerschap. 

Mumps clusters

Hoe kun je de bof krijgen?

De bof wordt veroorzaakt door een virus. Het verspreidt zich in kleine druppeltjes die een besmet persoon afgeeft bij hoesten, niezen of praten. Deze druppeltjes kunnen neerslaan op oppervlakken zoals deurklinken. 

Mensen die besmet zijn met het bofvirus verspreiden het virus het vaakst in de dagen voordat ze symptomen ontwikkelen. Dit maakt het moeilijk om besmette personen te vermijden.

Wie loopt risico op het krijgen van de bof?

Iedereen kan op elke leeftijd besmet raken met de bof.

Hoewel de meeste mensen in Europa worden gevaccineerd, kunnen bofuitbraken zich af en toe voordoen op plaatsen waar mensen in nauw contact staan, zoals scholen en universiteiten. Een hoge vaccinatiegraad betekent dat deze uitbraken kleiner zijn dan anders het geval zou zijn. Ze duren ook minder lang en verspreiden zich minder dan wanneer de vaccinatiegraad lager zou zijn.  De bof komt nog steeds het meest voor bij mensen die niet of niet volledig gevaccineerd zijn. 

Teenager getting vaccinated

Hoe kan de bof worden voorkomen? 

Vaccinatie is een van de meest doeltreffende manieren om de bof te voorkomen.

Het bofvaccin maakt deel uit van het vaccinatieschema voor kinderen in alle EU/EER-landen. Hierdoor zijn de meeste Europeanen beschermd tegen de bof. 

Mensen met de bof kunnen de verspreiding ervan helpen verminderen door:

  • te zorgen voor een goede handhygiëne
  • ten minste tijdens de eerste week van de symptomen contact met andere mensen te vermijden

Om de verspreiding van het bofvirus te helpen beperken, vragen artsen mensen met de bof om zichzelf te isoleren totdat hun symptomen zijn verdwenen.

Hoe wordt de bof behandeld?

De bof verdwijnt meestal vanzelf binnen twee weken. 

Behandeling is meestal alleen nodig in ernstige gevallen, om de symptomen te verlichten en eventuele complicaties te behandelen.