Ερωτήσεις και απαντήσεις

Όλα τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη πρέπει να πληρούν αυστηρά πρότυπα ασφάλειας και να αποδεικνύουν ότι τα οφέλη τους υπερτερούν των ενδεχόμενων κινδύνων που συνδέονται με αυτά.  

Ωστόσο, οι γιατροί μπορεί να συστήσουν σε ορισμένα άτομα να μην εμβολιαστούν λόγω της κατάστασης υγείας τους.  

Αυτό μπορεί να συμβαίνει σε άτομα με προβλήματα του ανοσοποιητικού, λόγω κάποιας νόσου (όπως η λευχαιμία ή το πολλαπλό μυέλωμα) ή επειδή λαμβάνουν άλλα φάρμακα (όπως φάρμακα για την προετοιμασία τους για μεταμόσχευση οργάνων ή για τη θεραπεία ορισμένων καρκίνων).  

Ο οργανισμός των ατόμων που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα με το ανοσοποιητικό τους σύστημα μπορεί να αντιδράσει διαφορετικά στον εμβολιασμό. Μπορεί επίσης να χρειαστεί να αποφύγετε τον εμβολιασμό εάν είστε αλλεργικοί σε ένα ή περισσότερα από τα συστατικά των εμβολίων. Επιπλέον, σε ορισμένους τύπους εμβολίων ενδέχεται να υπάρχουν ιχνοποσότητες άλλων ουσιών που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία παρασκευής, όπως η ωολευκωματίνη (μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στα αυγά) ή η νεομυκίνη (αντιβιοτικό). 

Οι αποφάσεις σχετικά με το αν τα άτομα θα πρέπει να εμβολιασθούν ή όχι για ιατρικούς λόγους λαμβάνονται πάντα κατόπιν συμβουλής του ιατρού.  

Παρότι η νόσηση από πολλές ασθένειες μπορεί να παρέχει στους ανθρώπους κάποιο επίπεδο ανοσίας μετά την ανάρρωση, αυτό δεν ισχύει για όλες τις ασθένειες. Οι ασθενείς που νοσούν διατρέχουν επίσης πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν επιπλοκές από τη νόσο και να τη μεταδώσουν σε άλλους. Ο εμβολιασμός είναι ο ασφαλέστερος τρόπος για την παροχή διαρκούς προστασίας από μια ασθένεια. 

Ο εμβολιασμός κατά της νόσου ενέχει πολύ μικρότερο κίνδυνο απ’ ό,τι η ίδια η νόσος. Επιπλέον, αν αρρωστήσετε, θα θέσετε επίσης τους αγαπημένους σας και την κοινότητα σε κίνδυνο μόλυνσης.  

Παρόλο που κανένα φάρμακο ή εμβόλιο δεν είναι 100% αποτελεσματικό, ο εμβολιασμός μάς προσφέρει την καλύτερη δυνατή προστασία από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν με εμβόλιο. 

Όταν πρόκειται για ασθένειες όπως η γρίπη ή το COVID-19, πολλά διαφορετικά στελέχη ή μεταλλάξεις του ιού μπορούν να κυκλοφορούν ταυτόχρονα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα εμβόλια συνήθως προσαρμόζονται ώστε να προστατεύουν από τις πιο κοινές μορφές της γρίπης ή της νόσου COVID-19 κατά την εν λόγω περίοδο. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε και πάλι να αρρωστήσουμε εάν έχουμε εκτεθεί σε ένα στέλεχος έναντι του οποίου το εμβόλιο μπορεί να μην είναι τόσο αποτελεσματικό. 

Τα άτομα που αρρωσταίνουν παρόλο που έχουν εμβολιαστεί εμφανίζουν γενικά ηπιότερα συμπτώματα και είναι πολύ λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν σοβαρή ασθένεια ή επιπλοκές. 

Κανένα εμβόλιο δεν αλλάζει ούτε επιδρά στο ανθρώπινο DNA.  

Το DNA αποθηκεύεται στον πυρήνα των κυττάρων μας και είναι πολύ καλά προστατευμένο. Ορισμένα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 χρησιμοποιούν mRNA (αγγελιοφόρο RNA) για να διδάξουν στον οργανισμό σας πώς να καταπολεμήσει τον ιό που προκαλεί τη νόσο COVID-19, αλλά δεν αλληλεπιδρούν με το DNA σας με κανέναν τρόπο, καθώς το mRNA δεν εισέρχεται στον πυρήνα. 

Αντίθετα, το mRNA παραμένει στην εξωτερική περιοχή των κυττάρων και χρησιμοποιείται μόνο για την παραγωγή ενός μικρού μέρους του ιού, ώστε το σώμα σας να μάθει πώς να προστατεύεται. Μόλις γίνει αυτό, το mRNA διασπάται πολύ γρήγορα.  

Τα εμβόλια mRNA μελετώνται εδώ και δεκαετίες και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αλλάζουν το DNA μας.   

Τα εμβόλια χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα και έχει αποδειχθεί ότι ενέχουν σημαντικά μικρότερο κίνδυνο από ό,τι οι ασθένειες τις οποίες προλαμβάνουν. 

Όλα τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ/ΕΟΧ περνούν από αυστηρή διαδικασία έγκρισης. Μετά την κυκλοφορία των εμβολίων, οι γιατροί, οι ρυθμιστικές αρχές και άλλες υγειονομικές αρχές αναζητούν συνεχώς αναφορές για εικαζόμενες ανεπιθύμητες ενέργειές τους, όπως γίνεται για όλα τα φάρμακα. Αυτή η διαδικασία παρακολούθησης της ασφάλειας είναι γνωστή ως φαρμακοεπαγρύπνηση. 

Ορισμένα εμβόλια μπορούν να προκαλέσουν ήσσονος σημασίας ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως δυσφορία στο σημείο της ένεσης ή κεφαλαλγία, λίγο μετά τη χορήγησή τους, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται σήμερα μπορούν να προκαλέσουν μακροχρόνιες ανεπιθύμητες ενέργειες στην υγεία του ατόμου.   

Για λεπτομερέστερες πληροφορίες σχετικά με το θέμα αυτό, επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες μας σχετικά με την έγκριση εμβολίων καθώς και με την ασφάλεια και τις παρενέργειές τους.

Χάρη στον εμβολιασμό, ορισμένες ασθένειες εμφανίζονται πολύ σπάνια στην Ευρώπη. Επιπλέον, η πολιομυελίτιδα έχει εξαλειφθεί στην Ευρώπη, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει σε ορισμένα μέρη του κόσμου.  

Εάν ο αριθμός των ανθρώπων που εμβολιάζονται κατά της πολιομυελίτιδας στην Ευρώπη μειωθεί, υπάρχει πιθανότητα η ασθένεια αυτή να εμφανισθεί εκ νέου στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη όπου είχε εξαλειφθεί. 

Επομένως, ο εμβολιασμός είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι οι ασθένειες που είναι πολύ σπάνιες ή έχουν εξαλειφθεί στην Ευρώπη δεν θα επανεμφανισθούν. 

Τα εμβόλια δεν προκαλούν αυτισμό. Σε εκατοντάδες μελέτες, ερευνητές από όλο τον κόσμο έχουν διερευνήσει κάθε τυχόν σύνδεσμο με τον αυτισμό και δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν οποιαδήποτε συσχέτιση.  

Η μελέτη του 1998 που συνδέει τον εμβολιασμό με τον αυτισμό βασίζεται σε κατασκευασμένα στοιχεία και έχει ευρέως απαξιωθεί από επιστήμονες και γιατρούς. Το επιστημονικό περιοδικό που δημοσίευσε τη μελέτη την απέσυρε. Ο επικεφαλής συγγραφέας διαγράφηκε από το ιατρικό μητρώο του Ηνωμένου Βασιλείου και δεν επιτρέπεται πλέον να ασκεί ιατρική δραστηριότητα.  

Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν σύνδεση του εμβολιασμού με τον αυτισμό και εκατοντάδες μεταγενέστερες μελέτες επιβεβαιώνουν το συμπέρασμα αυτό. Ερευνητές σε όλο τον κόσμο διερεύνησαν κάθε παράγοντα σύνδεσης των εμβολίων με τον αυτισμό και δεν προέκυψε καμία σχέση.  

Όλα τα εμβόλια που είναι εγκεκριμένα για χρήση στην Ευρώπη περνούν από μακρά διαδικασία έγκρισης, προκειμένου να αποδειχθεί η ασφάλειά τους και τελούν υπό συνεχή παρακολούθηση για τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες μετά την έγκρισή τους.  

Τα εμβόλια δεν περιέχουν επικίνδυνες χημικές ουσίες. Όλα τα εμβόλια πρέπει να πληρούν αυστηρά πρότυπα ασφάλειας προτού χορηγηθεί άδεια χρήσης στην Ευρώπη.  

Ορισμένα εμβόλια περιέχουν ουσίες που μπορεί να προκαλούν ανησυχίες, όπως άλατα αλουμινίου και υπολειμματικές ποσότητες φορμαλδεΰδης. Οι ουσίες αυτές προστίθενται πάντα σε χαμηλά, ασφαλή επίπεδα και η προσθήκη τους είναι απαραίτητη για την ορθή δράση του εμβολίου. 

Για παράδειγμα, η ποσότητα φορμαλδεΰδης που περιέχεται σε ορισμένα εμβόλια είναι χαμηλότερη από την ποσότητα που παράγει φυσιολογικά ο ανθρώπινος οργανισμός για να διασφαλίσει τη λειτουργία του οργανισμού μας.  

Τα άλατα αλουμινίου χρησιμοποιούνται με ασφάλεια σε ορισμένα εμβόλια από τη δεκαετία του 1930. Μικρές ποσότητες αλάτων αλουμινίου μπορούμε να βρούμε στα τρόφιμα και στο πόσιμο νερό. Σε ορισμένα εμβόλια, τα άλατα αυτά παίζουν ζωτικό ρόλο στην ικανότητα του εμβολίου να προστατεύσει από την ασθένεια.  

Τα επίπεδα όλων των συστατικών του εμβολίου ελέγχονται προσεκτικά, ώστε να διασφαλίζεται η παρουσία τους σε ασφαλή επίπεδα. Οι ρυθμιστικές αρχές ελέγχουν ότι τα οφέλη των εμβολίων υπερτερούν των κινδύνων που συνδέονται με ενδεχόμενες αντιδράσεις στα συστατικά τους. 

Ο εμβολιασμός συμβάλλει στην προστασία των ανθρώπων από ασθένειες. Καθώς τα εμβολιασμένα άτομα διατρέχουν πολύ μικρότερο κίνδυνο να αρρωστήσουν, είναι επίσης λιγότερο πιθανό να μεταδώσουν τη νόσο. Όταν πολλά άτομα σε μια κοινότητα έχουν εμβολιαστεί, η ανοσία τους έναντι μιας νόσου προστατεύει ακόμη και τον μικρό αριθμό ατόμων της ομάδας που δεν μπορούν να εμβολιαστούν. Αυτό ονομάζεται «συλλογική ανοσία», γνωστή και ως «ανοσία της αγέλης». 

Το να βασίζεστε στο ότι οι άλλοι στην κοινότητά σας θα εμβολιασθούν σας θέτει σε μεγάλο κίνδυνο να αρρωστήσετε και, για πολλές ασθένειες, η συλλογική ανοσία δεν είναι αποτελεσματική. Όταν οι ασθένειες που υπάρχουν στο περιβάλλον μας δεν προέρχονται από τον άνθρωπο ή όταν υπάρχουν πολλά διαφορετικά στελέχη, τα ανεμβολίαστα άτομα μπορούν να μολυνθούν, ανεξάρτητα από τον αριθμό των ατόμων γύρω τους που έχουν εμβολιαστεί. 

Η συλλογική ανοσία δεν υποκαθιστά τον εμβολιασμό. Επιλέγοντας να μην εμβολιαστούν, οι άνθρωποι θέτουν τον εαυτό τους σε υψηλότερο κίνδυνο και αυξάνουν τις πιθανότητες να εξαπλωθεί η ασθένεια στην κοινότητά τους.

Τα εμβόλια συμβάλλουν στην προστασία των ανθρώπων από ασθένειες. Τα εμβόλια διδάσκουν τον οργανισμό να αμύνεται έναντι των μολύνσεων που προκαλούν τις ασθένειες.  

Τα περισσότερα εμβόλια περιέχουν μόνο ένα μικρό μέρος του ιού ή του βακτηρίου προκειμένου να προετοιμάσουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα, ενώ άλλα περιέχουν εξουδετερωμένη μορφή του ιού ή του βακτηρίου. Τα εμβόλια αυτά δεν μπορούν από μόνα τους να σας κάνουν να αρρωστήσετε. 

Ωστόσο, τα λεγόμενα ζωντανά εξασθενημένα εμβόλια περιέχουν μια εξασθενημένη μορφή του ιού ή του μικροοργανισμού που προκαλεί τη νόσο. Αυτά μπορούν - σε σπάνιες περιπτώσεις - να προκαλέσουν ήπια ασθένεια σε άτομα των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εξασθενημένο λόγω ασθένειας ή ιατρικών θεραπειών. Εάν το ανοσοποιητικό σας σύστημα είναι εξασθενημένο, είναι σημαντικό να συζητήσετε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του εμβολίου με τον γιατρό σας.