Waterpokken (varicella).
Wat is de ziekte waterpokken?
Waterpokken is een uiterst vaak voorkomende virusinfectie, ook wel varicella genoemd. Waterpokken veroorzaakt over het algemeen milde symptomen en is vooral bekend omdat het jeukende blaasjes op de huid veroorzaakt. Het zal gevolgen hebben voor de meeste kinderen die nog niet gevaccineerd zijn voordat zij tien jaar oud zijn. Na herstel van de ziekte waterpokken blijft het virus sluimeren (zonder symptomen) in het lichaam en kan het op latere leeftijd vaak gordelroos veroorzaken.
Sommige EU/EER-landen nemen een waterpokkenvaccin op in hun nationale vaccinatieschema’s.
In een notendop. Waterpokken in Europa
- Door een virus veroorzaakte huidziekte
- Waterpokken verspreiden zich door de lucht of via verontreinigde oppervlakken
- Naar schatting zijn er jaarlijks miljoenen gevallen van de waterpokken onder kinderen
- 90 % van de gevallen van waterpokken in Europa treft kinderen/tieners jonger dan 15 jaar.
- Waterpokken kunnen worden voorkomen door inenting.
Wat zijn de symptomen van waterpokken?
De symptomen van een waterpokkeninfectie zijn zeer herkenbaar vanwege de huiduitslag die het veroorzaakt. Alle huidsymptomen kunnen op hetzelfde moment aanwezig zijn. De handpalmen en zolen van de voeten worden over het algemeen gespaard. Zodra mensen besmet zijn, zullen zij een reeks symptomen doormaken:
- koorts
- vermoeidheid
- hoofdpijn;
- maagpijn
- huiduitslag
- huidbultjes gevuld met vloeistof
- korstjes veroorzaakt door het breken van de blaasjes
- vlekjes op de huid
- schilferige vlekjes op de huid
- littekens op de huid
Wat zijn mogelijke complicaties van waterpokken?
Waterpokken komen het meest voor bij kinderen en genezen meestal vanzelf. De ziekte kan echter ernstigere symptomen en complicaties veroorzaken bij volwassenen, vooral bij zwangere mensen en mensen met een verzwakt immuunsysteem. Zeer zeldzame complicaties kunnen onder andere zijn:
- bacteriële infectie van de huid of het bloed.
- pneumonie (infectie en ontsteking van de longen)
- problemen met bloedstolling
- leverproblemen.
- encefalitis (zwelling en ontsteking van de hersenen);
- cerebellitis (ontstekingssyndroom dat hersendisfunctioneren veroorzaakt);
Hoe kun je waterpokken krijgen?
Het virus dat waterpokken veroorzaakt, is zeer besmettelijk: 96 % van de mensen die niet immuun zijn door vaccinatie of eerdere infectie, wordt na blootstelling besmet. Waterpokken verspreiden zich via fysiek contact met of het inademen van lucht in de buurt van een besmette persoon, of via oppervlakken die een besmette persoon heeft aangeraakt.
Wie loopt risico op waterpokken?
Iedereen kan op elke leeftijd een kippenpokkeninfectie ontwikkelen, hoewel dit het vaakst voorkomt bij niet-gevaccineerde kinderen jonger dan tien jaar.
Waterpokken vormen een groter risico voor zwangere vrouwen, omdat zij meer kans hebben op ernstige ziekte en complicaties als gevolg van de infectie. Het kan ook het risico op een miskraam verhogen en zich verspreiden naar het ongeboren kind, een aandoening die “congenitaal varicellasyndroom” wordt genoemd. Congenitaal varicellasyndroom is zeldzaam, maar kan ernstige, levenslange fysieke beperkingen en leerproblemen veroorzaken.
Hoe kan de ziekte waterpokken worden voorkomen?
Vaccinatie is de meest effectieve manier om waterpokken te voorkomen. Het waterpokkenvaccin is onderdeel van het vaccinatieschema voor kinderen in een aantal EU/EER-lidstaten.
Het voorkomen van contact met mensen met waterpokken of gordelroos (veroorzaakt door hetzelfde virus) kan het risico op besmetting met het virus verminderen. Mensen met waterpokken kunnen de ziekte al verspreiden in de dagen voordat ze de typische uitslag krijgen, waardoor het moeilijker is om mensen die ziek zijn te vermijden.
Hoe wordt waterpokken behandeld?
Omdat waterpokken meestal vanzelf verdwijnen, is er geen specifieke behandeling nodig. Mensen herstellen spontaan. Vrij verkrijgbare medicijnen om de koorts te verlagen of zalven om de jeuk van de uitslag te verminderen, kunnen worden gebruikt om de klachten te verlichten. Aanbevolen wordt om niet aan huidlaesies te krabben om littekenvorming te voorkomen.
Kinderen/tieners jonger dan 18 jaar mogen nooit aspirine krijgen als ze waterpokken hebben, omdat dit een gevaarlijke aandoening kan veroorzaken die het syndroom van Reye wordt genoemd.