COVID-19-vaccins
Het is de taak van de EU erop toe te zien dat het publiek in de EU/EER toegang heeft tot veilige en werkzame vaccins tegen COVID-19. COVID-19-vaccins worden goedgekeurd door de Europese Commissie na een beoordeling door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) en overleg met de lidstaten van de EU. De eerste vaccinaties vonden eind 2020 plaats.
Hoe werken COVID-19-vaccins?
Vaccins tegen COVID-19 voorkomen deze ziekte door een immuunrespons in gang te zetten.
De meeste COVID-19-vaccins zijn bedoeld om een dergelijke reactie van het immuunsysteem op een klein fragment van SARS-CoV-2 teweeg te brengen. SARS-CoV-2 is het virus dat COVID-19 veroorzaakt.
Als iemand tegen COVID-19 is ingeënt en vervolgens met het virus wordt besmet, wordt het virus door het immuunsysteem herkend.
Omdat het er al op voorbereid is het virus aan te vallen, kan het immuunsysteem van ingeënte personen hen beschermen tegen COVID-19.
Meer informatie is te vinden op Hoe werken vaccins?
Ontwikkeling en goedkeuring van COVID-19-vaccins
COVID-19-vaccins zijn volgens dezelfde wettelijke kwaliteits-, veiligheids- en werkzaamheidseisen ontwikkeld als alle andere vaccins.
Zoals alle vaccins worden de effecten van COVID-19-vaccins eerst getest in het laboratorium, ook bij dieren, en vervolgens bij menselijke vrijwilligers.
Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) beoordeelt COVID-19-vaccins aan de hand van dezelfde hoge normen die ook gelden voor alle andere vaccins, voordat ze voor gebruik kunnen worden vrijgegeven. Lees meer over de goedkeuring van vaccins in de Europese Unie.
Het enige verschil is dat het ontwikkelings- en goedkeuringsproces voor COVID-19-vaccins in reactie op de door het virus veroorzaakte volksgezondheidscrisis veel sneller verloopt dan normaal.
Het EMA evalueert kwalitatief hoogwaardige aanvragen van bedrijven die COVID-19-vaccins ontwikkelen zo snel mogelijk, maar ziet erop toe dat alleen gedegen beslissingen worden genomen. Het EMA doet dit door:
- richtsnoeren te geven om ontwikkelaars van COVID-19-vaccins te helpen hun vergunningsaanvraag voor te bereiden;
- snelle toetsingsprocedures toe te passen;
- belangrijke gegevens over de COVID-19-vaccins te beoordelen zodra zij beschikbaar worden.
Bewaking van de veiligheid en werkzaamheid van COVID-19-vaccins
De veiligheid en werkzaamheid van COVID-19-vaccins wordt voortdurend door de EU bewaakt.
Zoals voor alle vaccins worden bijwerkingen van COVID-19-vaccins door het EMA gevolgd.
Tegelijkertijd ziet het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) nauwlettend toe op de werkzaamheid van COVID-19-vaccins.
Hierdoor kan de EU nieuwe informatie over de voordelen en de veiligheid van COVID-19-vaccins snel onderzoeken en evalueren. Zo wordt gewaarborgd dat eventuele risico’s zo snel mogelijk worden opgespoord en beperkt: zie Bewaking van de vaccinveiligheid en melden van bijwerkingen.
Voor gebruik in de Europese Unie goedgekeurde vaccins
Bimervax
Bimervax bevat een in het laboratorium geproduceerd eiwit dat bestaat uit een deel van het SARSCoV-2-spike-eiwit van de alfa- en bètavirusvarianten.
Comirnaty (BioNTech/Pfizer)
Comirnaty bevat messenger-RNA (mRNA), een molecuul met instructies voor de aanmaak van een eiwit van SARS-CoV-2, het virus dat COVID-19 veroorzaakt. Comirnaty is ook verkrijgbaar in de vorm van twee aangepaste vaccins.
Jcovden (Janssen-Cilag)
Jcovden is afgeleid van een ander virus (van de familie van adenovirussen) dat
zodanig is gemodificeerd dat het het gen voor de aanmaak van een eiwit van SARS-CoV-2 bevat
Nuvaxovid (Novavax)
Nuvaxovid bevat een in het laboratorium geproduceerde versie van een eiwit dat voorkomt op het oppervlak van SARS-CoV-2 (het spike-eiwit).
Spikevax (Moderna)
Spikevax bevat messenger-RNA (mRNA), een molecuul met instructies voor de aanmaak van een eiwit van SARS-CoV-2, het virus dat COVID-19 veroorzaakt. Spikevax bevat het virus zelf niet en kan geen COVID-19 veroorzaken. Spikevax is ook verkrijgbaar in de vorm van twee aangepaste vaccins.
Valneva (Valneva)
Valneva bevat hele deeltjes van de oorspronkelijke SARS-CoV-2-stam (het virus dat COVID-19 veroorzaakt), die evenwel geïnactiveerd (gedood) zijn en de ziekte niet kunnen veroorzaken.
Vaxzevria (AstraZeneca)
Vaxzevria is afgeleid van een ander virus (van de familie van adenovirussen) dat zodanig is
gemodificeerd dat het het gen voor de aanmaak van een eiwit van SARS-CoV-2 bevat.
VidPrevtyn Beta (Sanofi Pasteur)
VidPrevtyn Beta bevat een in het laboratorium geproduceerde versie van een eiwit dat voorkomt op het oppervlak van SARS-CoV-2 (het spike-eiwit van het virus dat COVID-19 veroorzaakt).
Gerelateerde inhoud
COVID-19
De belangrijke feiten over COVID-19, symptomen, complicaties, langdurige COVID-19, hoe COVID-19 zich verspreidt en risicofactoren.
Infographic
Infographic - Eiwitvaccins tegen COVID-19: zo werken ze
In deze infographic wordt uitgelegd hoe vaccins op basis van eiwitten werken tegen COVID-19.
Infographic
Infographic – Zo werken virale vectorvaccins tegen COVID-19
Deze infographic legt uit hoe virale vectorvaccins werken.
Infographic
Infographic: zo bieden mRNA-vaccins bescherming tegen COVID-19
Deze infographic legt uit hoe mRNA-vaccins werken.
Infographic
Infographic – COVID-19: EU-coördinatie voor een veilige en doeltreffende vaccinatie
Hoe worden COVID-19-vaccins versneld goedgekeurd?