Krztusiec

Jakie są objawy krztuśca?

Objawy pojawiają się 7-10 dni po zakażeniu, ale mogą również pojawić się 21 dni później:

• na początku objawy przypominają objawy zwykłego przeziębienia (kichanie, katar, stan podgorączkowy i lekki kaszel).
• W ciągu dwóch tygodni kaszel zaostrza się i pojawiają się liczne napady kaszlu z bezdechami, a następnie charakterystyczny świst. Te napady często kończą się wydzielaniem gęstego, przejrzystego śluzu, po czym często następują wymioty. Na początku występują w nocy, a następnie stają się częstsze w ciągu dnia i mogą nawracać przez 1-2 miesięcy.
• U niemowląt typowy krztuścowy świst może w ogóle nie wystąpić, a po napadach kaszlu mogą nastąpić krótkie okresy bezdechu. Po tej fazie choroby napady kaszlu stają się rzadsze i zmniejsza się ich nasilenie, a niemowlę stopniowo wraca do zdrowia (może to trwać do trzech miesięcy).

Młodzież, dorośli i częściowo uodpornione dzieci mają zazwyczaj łagodniejsze lub nieco inne objawy. U osób z tych grup oraz u bardzo młodych niemowląt krztusiec jest trudniejszy do zdiagnozowania.

Jakie są powikłania krztuśca?

Najcięższe postaci krztuśca występują u niemowląt. Krztusiec może mieć szczególnie ciężki przebieg u niezaszczepionych niemowląt i niemowląt, których matka jest niezaszczepiona. Powikłania obejmują zapalenie płuc, encefalopatię (chorobę mózgu), drgawki, a nawet śmierć.

U osób dorosłych i starszych dzieci powikłania obejmują krótko trwające bezdechy, złamania żeber, wypadanie odbytnicy i przepukliny.

Jak można zarazić się krztuścem?

Krztusiec przenosi się drogą kropelkową — wraz z kropelkami powstającymi, gdy chora osoba kaszle. Krztuścem można się również zarazić od osoby z jedynie łagodną postacią choroby lub od osoby zarażonej krztuścem, lecz niemającej żadnych objawów choroby. Często starsze rodzeństwo i rodzice przynoszą do domu bakterie i zarażają nimi niemowlę.

Kto jest narażony na ryzyko zarażenia krztuścem?

Każda niezaszczepiona przeciwko krztuścowi osoba lub każdy z nieaktualnym statusem szczepień są narażeni na ryzyko zarażenia się chorobą.

Jak zapobiegać zakażeniu krztuścem?

Najważniejszym sposobem zapobiegania krztuścowi to całkowite uodpornienie. Szczepionkę przeciwko krztuścowi podaje się zazwyczaj w skojarzeniu ze szczepionką przeciwko błonicy i tężcowi (często w skojarzeniu również ze szczepionką przeciwko poliomyelitis, Haemophilus influenzae i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B). Szczepienie podstawowe składające się z 2-3 dawek zazwyczaj podaje się w wieku od dwóch do dwunastu miesięcy, zgodnie z krajowym harmonogramem szczepień. Trzecia i czwarta dawka jest zalecana w wieku od 11-24 miesięcy, a kolejna dawka powinna być w wieku od trzech do siedmiu lat.

W niektórych państwach UE/EOG zaleca się szczepienia uzupełniające dla młodzieży, osób dorosłych lub kobiet w ciąży, co również chroni dziecko tymczasowo po urodzeniu. W niektórych państwach zaleca się również szczepienie uzupełniające dla niezaszczepionych kobiet wkrótce po urodzeniu dziecka, aby zmniejszyć ryzyko zarażenia dziecka chorobą.

Jak leczy się krztuśca?

Do leczenia krztuśca i zapobiegania dalszemu jego zarażaniu można stosować antybiotyki. Jednakże, aby leczenie było jak najskuteczniejsze, należy je koniecznie rozpocząć na wczesnym etapie rozwoju choroby (w ciągu 1-2 tygodni), przed rozwinięciem się napadów szybkiego kaszlu.

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej ECDC: https://www.ecdc.europa.eu/en/pertussis/facts (EN)