Mpox (apenpokken)
Wat is mpox (apenpokken)?
Mpox is een zeldzame virusziekte die symptomen van een acute virusinfectie (koorts, hoofdpijn, spierpijn) veroorzaakt, evenals huiduitslag die lijkt op puistjes of blaren.
In 2022 werd voor het eerst een groot aantal gevallen gemeld in landen waar deze ziekte voorheen zeldzaam was, zowel in de EU als wereldwijd. Tijdens de uitbraak van 2022 werd melding gemaakt van meer dan 20 000 gevallen in de EU/EER. Deze infecties hielden geen verband met reizen naar plaatsen waar het apenpokkenvirus (voor zover bekend) in het verleden al was voorgekomen.
In november 2023 werd in de Democratische Republiek Congo (DRC) een nieuwe variant van mpox clade 1b gedetecteerd. Deze variant verspreidde zich naar verschillende andere Afrikaanse landen en heeft de Wereldgezondheidsorganisatie ertoe aangezet om op 14 augustus 2024 een noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid van internationaal belang (Public Health Emergency of International Concern – PHEIC) af te kondigen. Sindsdien (en vanaf november 2024) zijn slechts een handvol gevallen van infecties als gevolg van mpoxclade 1b gemeld buiten Afrika.
In een notendop: Mpox in Europa
- Virale infectie die zich kenmerkt door blaren op de huid
- Het mpoxvirus verspreidt zich via nauw contact met een besmette persoon of een besmet dier
- Meer dan 26 000 gevallen sinds 2022
- Mpox en de mogelijke complicaties van deze ziekte kunnen worden voorkomen door inenting.
Wat zijn de symptomen van mpox?
Tot de symptomen behoren laesies die moeilijk te onderscheiden kunnen zijn van andere poxvirusinfecties en – tot op zekere hoogte – waterpokken.
Personen met mpox vertonen vaak een combinatie van de volgende symptomen:
- koorts,
- hoofdpijn,
- koude rillingen,
- uitputting,
- gezwollen lymfeklieren,
- rugpijn en spierpijn,
- laesies op de slijmvliezen en huiduitslag.
De uitslag kan voor of na de andere symptomen verschijnen en bevindt zich meestal op het gezicht, de handen of de voeten dan wel rond de geslachtsdelen of de anus.
Huidlaesies zien er vaak eerst uit als vlekjes, die zich vervolgens ontwikkelen tot met vocht gevulde blaren en dan een korstje krijgen voordat de huid weer volledig geneest.
Wat zijn de complicaties van mpox?
De meeste mensen met een mpox-infectie worden zonder complicaties weer beter. Nieuwe gevallen van mpox moeten worden onderworpen aan een medische beoordeling van de ernst en de risicofactoren (bijv. onderliggende aandoeningen of geneesmiddelen die de immuuncompetentie beïnvloeden, een onbehandelde hiv-infectie enz.). Patiënten met een ernstig ziektebeloop moeten mogelijk in het ziekenhuis worden opgenomen en/of worden behandeld met antivirale geneesmiddelen.
Hoe verspreidt het apenpokkenvirus zich?
In Afrika, waar het apenpokkenvirus ook onder dieren circuleert, kan het worden verspreid van dieren naar mensen door rechtstreeks contact met besmette dieren zoals knaagdieren, maar ook door nauw contact tussen mensen.
In Europa kwamen de meeste gediagnosticeerde gevallen van mpox bij mensen sinds de grote uitbraak van 2022 voor bij mannen die seks hebben met mannen, wat suggereert dat de overdracht plaatsvond tijdens geslachtsgemeenschap.
Wie loopt risico op een mpox-infectie?
Hoewel de meeste gevallen in 2022 zich voordeden bij mannen die seks hebben met mannen, loopt iedereen die nauw, rechtstreeks contact (inclusief seksueel contact) heeft met een drager van het virus het risico om ermee besmet te raken. Ook contact met kleding, beddengoed, handdoeken, voorwerpen en andere oppervlakken die zijn aangeraakt door een mpox-drager kan leiden tot de overdracht van het apenpokkenvirus.
Personen met een verzwakt immuunsysteem als gevolg van onderliggende medische aandoeningen, bepaalde geneesmiddelen of behandelingen (zoals chemotherapie) kunnen gevoeliger zijn voor mpox en de complicaties daarvan.
Hoewel deze groepen een groter risico lopen, moet worden opgemerkt dat iedereen die in contact komt met een besmette persoon door het virus getroffen kan worden.
Hoe kan mpox worden voorkomen?
Mpox-infecties kunnen worden voorkomen door nauw contact met besmette personen te vermijden en goede hygiënepraktijken toe te passen, bijvoorbeeld door de handen vaak te wassen met zeep en water.
Vaccinatie tegen waterpokken, een ziekte die door een verwant virus wordt veroorzaakt, biedt enige bescherming tegen mpox.
Als u vermoedt dat u mogelijk bent blootgesteld aan het apenpokkenvirus, vermijd dan elk contact met anderen en vraag uw zorgverlener onmiddellijk om medische hulp.
NB: De informatie in dit informatieblad is bedoeld als algemene informatie en mag niet worden gebruikt ter vervanging van de individuele deskundigheid en het oordeel van een professionele zorgverlener.