Gordelroos

Factsheet

Wat is gordelroos? 

Gordelroos of herpes zoster (in België ook zona genoemd) is een virale infectie die wordt veroorzaakt door het varicellazostervirus (VZV), het virus dat ook waterpokken (varicella) veroorzaakt. Bij personen die waterpokken hebben doorgemaakt, blijft het virus sluimerend aanwezig in het zenuwstelsel. In sommige gevallen kan het virus later in het leven weer actief worden en gordelroos veroorzaken. 

In een notendop: Gordelroos in Europa

  • Virale infectie die het zenuwstelsel aantast
  • De meeste mensen die ooit waterpokken hebben gehad, krijgen later in hun leven gordelroos
  • Gordelroos treedt niet op bij personen in het verleden geen waterpokken hebben gehad
  • Gordelroos kan worden voorkomen door inenting tegen waterpokken

Lees meer over het vaccin in uw land.

Woman with shingles has headache

Wat zijn de symptomen van gordelroos? 

Typische symptomen van gordelroos zijn onder meer:

  • een pijnlijke uitslag die doorgaans verschijnt als huiduitslag in de vorm van een gordel of band aan één kant van het lichaam, vaak op de romp of in het gelaat;
  • blaasjes die openbarsten en korsten vormen;
  • jeuk, tintelingen of een branderig gevoel voordat de uitslag verschijnt;
  • koorts, hoofdpijn en vermoeidheid.

Wat zijn mogelijke complicaties van gordelroos? 

Gordelroos kan verschillende complicaties veroorzaken, waaronder:

  • aanhoudende zenuwpijn, die nog maanden of zelfs jaren na genezing van de huiduitslag kan aanhouden;
  • aantasting van de ogen, met ooginfecties en mogelijke vermindering van het gezichtsvermogen tot gevolg.
children at daycare

Hoe kun je gordelroos krijgen? 

Je kunt alleen gordelroos krijgen als je eerder waterpokken hebt gehad, aangezien gordelroos wordt veroorzaakt door reactivering van het in het lichaam sluimerende virus. Als je niet eerder waterpokken hebt gehad en niet bent ingeënt tegen waterpokken, kun je waterpokken krijgen door contact met iemand die gordelroos heeft.   De kans op besmetting is kleiner als het aangedane huidgebied wordt afgedekt.

Wie loopt risico op gordelroos? 

Iedereen die waterpokken heeft gehad, kan gordelroos krijgen. Het risico op gordelroos neemt toe met de leeftijd, met name bij personen ouder dan 50 jaar. De incidentie varieert van land tot land en het aantal gevallen vertoont een stijgende trend vanwege de vergrijzing van de wereldbevolking.  Mensen die een verzwakt immuunsysteem hebben als gevolg van bepaalde aandoeningen of medicatie, zijn ook gevoeliger voor gordelroos.

child getting vaccinated

Hoe kan gordelroos worden voorkomen? 

Vaccinatie is de beste manier om gordelroos te voorkomen. Het vaccin tegen gordelroos, ook herpes zoster-vaccin genoemd, helpt het risico op gordelroos te verminderen en verkleint de kans op complicaties indien gordelroos zich voordoet. Sommige lidstaten van de EU bevelen vaccinatie tegen gordelroos aan voor bepaalde leeftijds- en patiëntengroepen. 

Hoe wordt gordelroos behandeld? 

Als je vermoedt dat je gordelroos hebt, is het van essentieel belang om medische hulp te zoeken. Een vroegtijdige behandeling met antivirale geneesmiddelen kan de ernst en de duur van de ziekte helpen verminderen. Pijnstillende medicijnen en koele kompressen kunnen het ongemak tijdens het genezingsproces verlichten.