Polio
What is polio?
Poliomyelitis is a viral disease that affects the central nervous system. Historically, it has been a major cause of death, acute paralysis and lifelong disabilities.
In 1988, a resolution was passed by the World Health Assembly to eradicate polio. Large-scale vaccination programmes have succeeded in eliminating wild polio from most areas of the world, and efforts are ongoing to stop the polio transmission that still occurs in a few remaining countries.
Vaccination is crucial in the fight against polio, and the aim is to achieve a polio-free world.
In een notendop: Polio in Europa
- Virale infectie die voornamelijk het zenuwstelsel aantast
- Polio verspreidt zich gemakkelijk door de lucht en via contact met verontreinigde oppervlakken
- Vóór de invoering van grootschalige inenting vormde polio een primaire oorzaak van verlamming en overlijden bij kinderen
- Europa werd in 2002 poliovrij verklaard dankzij het succes van de vaccinatieprogramma’s
- Polio en de mogelijke complicaties van deze ziekte kunnen worden voorkomen door inenting
Wat zijn de symptomen van polio?
Het beloop van de ziekte kan sterk variëren: van een infectie zonder symptomen tot verlamming of de dood.
- Ongeveer 70 % van de met polio besmette personen heeft geen klachten.
- Rond de 25 % ondervindt slechts milde symptomen (zoals koorts, hoofdpijn, braken en diarree).
- Minder dan 1 % van de infecties veroorzaakt verlamming, met blijvende invaliditeit of de dood als mogelijk gevolg. Dit ziektebeeld begint met verschijnselen van hersenvliesontsteking, gevolgd door hevige spierpijn, gevoelloosheid en verlies van het bewegingsvermogen in verschillende delen van het lichaam. Na één à twee dagen treden spierzwakte en verlamming op. De verlamming kan verschillende ledematen betreffen, maar meestal zijn de onderste ledematen aangedaan.
Wat zijn de complicaties van polio?
Van patiënten bij wie verlamming optreedt, sterft 5 tot 15 % doordat de ademhalingsspieren worden aangetast en twee derde van de patiënten raakt blijvend invalide. In zeldzame gevallen kan het poliovirus hersenontsteking veroorzaken.
Hoe verspreidt polio zich?
Polio is een zeer besmettelijke ziekte die zich gemakkelijk verspreidt van mens tot mens. Het virus wordt overgedragen door contact met ontlasting van besmette personen via de handen, gebruiksvoorwerpen, voedsel of drinkwater en door druppeltjes of aerosolen afkomstig uit de keel van een besmette persoon.
Wie loopt risico op een polio-infectie?
Alle niet-gevaccineerde personen kunnen besmet raken met het poliovirus. Zuigelingen jonger dan zes maanden kunnen een zekere mate van bescherming genieten doordat zij immuniteit verkrijgen via de moeder. Kinderen jonger dan vijf jaar lopen echter het grootste risico op besmetting.
Factoren die bijdragen tot de verspreiding van polio zijn onder meer:
- een hoge bevolkingsdichtheid
- gebrekkige gezondheidsinfrastructuur
- slechte hygiëne
- een hoge incidentie van zieke personen met diarree
- een lage vaccinatiegraad tegen polio.
Hoe kan polio worden voorkomen?
Polio kan niet worden genezen. De ziekte kan uitsluitend worden voorkomen door immunisatie. Mensen kunnen immuun worden na vaccinatie of door besmetting met het virus.
Er zijn twee soorten vaccins: een geïnactiveerd poliovirusvaccin (IPV) en een verzwakt levend oraal poliovaccin (OPV). Beide zijn zeer werkzaam tegen het poliovirus.
OPV wordt in de EU niet gebruikt. In bepaalde landen waar sprake is van verspreiding van wilde polio wordt OPV wel nog steeds gebruikt ter bestrijding van uitbraken. OPV is veilig en werkzaam en stopt de verspreiding van polio.
Enkel in gemeenschappen met een lage immunisatiegraad kan het verzwakte levende virus in OPV echter in zeldzame gevallen gedurende langere tijd circuleren en muteren tot een variant die verlamming veroorzaakt. Dit houdt geen terugkeer van het wilde poliovirus in. Vanwege van dit probleem is het de bedoeling dat het gebruik van dit type vaccin wereldwijd wordt beëindigd zodra wilde polio is uitgeroeid.
Poliovaccinatie met IPV maakt deel uit van de standaardvaccinatieprogramma’s voor kinderen in de EU-lidstaten. IPV kan apart worden toegediend of in combinatie met andere vaccins (bijv. tegen difterie, tetanus, kinkhoest, hepatitis B en Haemophilus influenzae type b).
De verspreiding van polio kan ook worden tegengegaan door:
- toegang tot schoon drinkwater
- betere hygiëne
- toereikende sanitaire voorzieningen.
Hoe wordt polio behandeld?
Er is geen specifieke behandeling voor acute poliomyelitis beschikbaar; in geval van ziekte worden de symptomen behandeld. In het geval van een blijvende polioverlamming is de behandeling gericht op verbetering van de mobiliteit.