Ιλαρά

Ποια είναι τα συμπτώματα της ιλαράς;

Τα συμπτώματα της ιλαράς εμφανίζονται συνήθως 10-12 ημέρες μετά τη μόλυνση:

• τα αρχικά συμπτώματα περιλαμβάνουν κρυολόγημα με καταρροή, βήχα και ήπιο πυρετό
• τα μάτια κοκκινίζουν και είναι πιο ευαίσθητα στο φως
• από την τρίτη έως την έβδομη ημέρα, ο πυρετός μπορεί να φθάσει τους 41⁰C;
• ερυθρό εξάνθημα, το οποίο διαρκεί από τέσσερις έως επτά ημέρες, εμφανίζεται αρχικά στο πρόσωπο και στη συνέχεια εξαπλώνεται σε όλο το σώμα
• μικροσκοπικές λευκές κηλίδες μπορεί επίσης να εμφανιστούν στα ούλα και στο εσωτερικό μέρος του μάγουλου.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της ιλαράς;

Το 30% των παιδιών και των ενηλίκων που έχουν προσβληθεί από το ιό της ιλαράς μπορεί να εμφανίσουν επιπλοκές, όπως ωτίτιδα και διάρροια.

Μία σοβαρή επιπλοκή της νόσου, η οποία σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να είναι θανατηφόρος, είναι η πνευμονία, η οποία είναι η συχνότερη αιτία θανάτου που σχετίζεται με την ιλαρά.

Το ποσοστό θνησιμότητας της ιλαράς είναι 1-3 άτομα στα 1000 κρούσματα και είναι υψηλότερο στα παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών και στα ανοσοκατεσταλμένα άτομα.

Περίπου 1 στους 1.000 ασθενείς με ιλαρά εμφανίζει φλεγμονή του εγκεφαλικού ιστού (εγκεφαλίτιδα), πάθηση που προκαλεί μόνιμη νευρολογική αναπηρία σε περίπου μία στις τέσσερις περιπτώσεις.

Σπανίως, μια εμμένουσα ιογενής λοίμωξη ιλαράς μπορεί να προκαλέσει υποοξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα (SSPE), μια νόσο που προκαλεί σταδιακή εκφύλιση των νεύρων και του εγκεφαλικού ιστού και είναι πιθανότερο να εμφανιστεί σε παιδιά που έχουν νοσήσει από ιλαρά σε μικρή ηλικία. Συνήθως, η SSPE εκδηλώνεται ύστερα από αρκετά χρόνια σε άτομα που έχουν νοσήσει από ιλαρά, κατά μέσο όρο 7 έως 10 χρόνια μετά τη λοίμωξη. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν αλλαγές στην προσωπικότητα, σταδιακή ψυχική επιδείνωση, μυϊκούς σπασμούς και άλλα νευρομυϊκά συμπτώματα. Δεν υπάρχει θεραπεία για την SSPE η οποία είναι πάντοτε θανατηφόρος.

Πώς μεταδίδεται η ιλαρά;

Η ιλαρά μεταδίδεται μέσω του αέρα με την εισπνοή των σταγονιδίων που προέρχονται από το μολυσμένο άτομο κατά το βήξιμο ή το φτέρνισμα. Τα σταγονίδια που φέρουν τον ιό μπορεί να παραμείνουν στον αέρα για αρκετές ώρες. Ο ιός μεταδίδεται μέσω μολυσμένων επιφανειών για έως και δύο ώρες. Το άτομο που έχει προσβληθεί μπορεί να μεταδώσει τον ιό της ιλαράς ακόμη και πριν από την εμφάνιση εξανθήματος (συνήθως 4 ημέρες) και μέχρι περίπου 4 ημέρες αφότου εκδηλωθεί το εξάνθημα.

Η ιλαρά εξαπλώνεται εύκολα στα μη εμβολιασμένα άτομα. Εκτιμάται ότι ένας μόνο ασθενής με τον ιό της ιλαράς μπορεί να μολύνει περίπου 12 έως 18 άτομα που δεν έχουν λάβει προστασία.

Ποιος κινδυνεύει από την ιλαρά;

Κάθε άτομο που δεν είναι εμβολιασμένο ή που δεν έχει ήδη νοσήσει από ιλαρά διατρέχει κίνδυνο να μολυνθεί σε οποιαδήποτε ηλικία.

Πώς μπορεί να προληφθεί η ιλαρά;

Η μόνη προστασία κατά της ιλαράς είναι ο εμβολιασμός. Το εμβόλιο κατά της ιλαράς, της παρωτίτιδας και της ερυθράς (MMR) είναι ένα συνδυασμένο εμβόλιο το οποίο προστατεύει από την ιλαρά, την παρωτίτιδα και την ερυθρά. Είναι ασφαλές και αποτελεσματικό και έχει ελάχιστες ανεπιθύμητες ενέργειες. Έχουν αναφερθεί ήπιες αντιδράσεις όπως πυρετός, ερυθρότητα ή οίδημα στο σημείο της ένεσης. Ορισμένα από τα άτομα που εμβολιάζονται ενδέχεται να εμφανίσουν ήπιο, μη μεταδοτικό εξάνθημα παρόμοιο με εκείνο της ιλαράς, συνήθως 7 έως 14 ημέρες μετά τον εμβολιασμό, το οποίο υποχωρεί εντός 1-3 ημερών.

Απαιτούνται δύο δόσεις του εμβολίου για να εξασφαλιστεί μέγιστη προστασία. Στις ευρωπαϊκές χώρες, η πρώτη δόση χορηγείται σε ηλικία 10 έως 18 μηνών. Η δεύτερη δόση μπορεί να χορηγηθεί έναν ή περισσότερους μήνες μετά την πρώτη δόση, σύμφωνα με το εθνικό χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών.

Σε περίπτωση επιδημικής έξαρσης, το εμβόλιο MMR μπορεί να χορηγηθεί σε παιδιά μικρότερης ηλικίας. Τα βρέφη ηλικίας έξι έως εννέα μηνών που βρίσκονται ή θα ταξιδέψουν σε περιοχές όπου ο κίνδυνος μόλυνσης από ιλαρά είναι μεγάλος, θα πρέπει να λάβουν συμπληρωματική δόση του εμβολίου. Αυτή η συμπληρωματική δόση πριν από την ηλικία των εννέα μηνών χορηγείται επιπλέον των δύο δόσεων που περιλαμβάνονται στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού, προκειμένου να εξασφαλιστεί πλήρη προστασία.

Πώς θεραπεύεται η ιλαρά;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για την ιλαρά. Οι περισσότεροι ασθενείς θεραπεύονται με υποστηρικτική θεραπεία, όπως ενυδάτωση και αντιπυρετικά φάρμακα.

Λαμβάνονται διάφορα μέτρα για να αποφευχθεί η περαιτέρω εξάπλωση της ιλαράς, όπως καραντίνα από το σχολείο ή τη δουλειά τόσο για τον ασθενή όσο και για τα άτομα με αβέβαιο ιστορικό εμβολιασμού που βρίσκονται σε επαφή μαζί του.

Τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά κατά της ιλαράς, διότι η ιλαρά προκαλείται από ιό. Ωστόσο, τα αντιβιοτικά χορηγούνται συχνά για την αντιμετώπιση των επιπλοκών που μπορεί να εμφανιστούν λόγω της ιλαράς και είναι βακτηριακές λοιμώξεις, όπως πνευμονία και ωτίτιδα.

Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε τον δικτυακό τόπο του ECDC: https://www.ecdc.europa.eu/en/measles/facts/factsheet (EN)